Sleutel 7

Aan de slag

Taalbarrières overbruggen
De communicatie tussen ouders en school is belangrijk. Het niet afstellen van de communicatie vanuit een eentaligheidsideologie leidt tot uitsluiting en ongelijke kansen.
Bij communicatie met anderstalige ouders gaat het niet om een zwart-witsituatie: mensen spreken wel of geen Nederlands. De meeste ouders bevinden zich in een grijze tussenzone. Deze grote groep vraagt om een aangepaste communicatie. Hierbij kun je zowel je taal aanpassen als verschillende ondersteuningsmiddelen handteren om vanuit een pragmatische aanpak met alle ouders te communiceren en alle ouders te betrekken.
TIPS aan ouders (over meertaligheid)
TIPS bij schriftelijke communicatie met anderstalige ouders.
TIPS bij mondelinge communicatie met anderstalige ouders.

Nog meer weten?
Bron: Ouders / In het voeren van een open talenbeleid zijn ouders belangrijke partners (Metrotaal)

Beslismodel: hoe communiceren met mijn anderstalige cliënten?

Tips bij het mondeling communiceren met anderstalige ouders:
Je taalgebruik:
- gebruik eenvoudige en transparante woorden
- wees voorzichtig met afkortingen, dialect, formele taal
- vermijd figuurlijk taalgebruik
- gebruik korte, actieve zinnen
- gebruik instructietaal
- gebruik geen tarzantaal (gebroken Nederlands)
Je manier van uitleggen:
- spreek duidelijk en langzaam, maar blijf spontaan
- geef voorbeelden
- stel zelf controlevragen
- moedig aan om Nederlands te spreken
- corrigeer taalfouten op een positieve manier
- hou rekening met de voorkennis en de taalkennis van je gesprekspartner
-hou steeds je doel voor ogen
- herhaal en herformuleer
- geef structuur aan je uitleg
- denk cultuursensitief
De setting:
- is het er rustig?
- is er voldoende privacy?

Kinderen laten tolken is geen goed idee, voor praktische informatie kan het wel.

Andere helpende bronnen:
- misschien is er een collega die kan helpen vertalen
- vraag ouders om iemand mee te brengen van hun eigen netwerk om discrete informatie te bespreken
- pictogrammen zijn universeel en sterk visueel. Gebruik ze met mate, te veel kan storend zijn. Schema's en tekeningen verklaren net iets meer.
- Google Translate en andere apps gebruik je enkel bij actieve taal, bij figuurlijke taal zijn deze bronnen niet altijd betrouwbaar.

Elke ontmoeting in het Nederlands kan ook een oefenkans zijn voor anderstalige ouders!

Nog meer weten?
Bron: communicatiewaaier (integratie-inburgering.be)

Je kan een vertaler of tolk inschakelen. Meer info hierover vind je op www.sociaaltolkenenvertalen.be. Voor korte telefonische gesprekken met anderstaligen kan je een beroep doen op de tolkentelefoon Ba-bel op het nummer 02 208 06 11.

Er bestaan verschillende soorten tolken:
Telefoontolken
Videotolken
Tolken ter plaatse
Vertalingen

Sociaal tolken en vertalen - Agentschap Integratie en Inburgering (integratie-inburgering.be)

Maatschappelijke voorzieningen uit Gent kunnen beroep doen op sociaal tolken en vertaaldiensten. De Stad Gent (Dienst Welzijn en Gelijke Kansen) werkt nauw samen met IN-Gent.

IN-Gent stelt tolken en vertalingen ter beschikking van o.a.

De stadsdiensten van Gent en OCMW-Gent
Non-profit organisaties actief op de maatschappelijke domeinen:
- Welzijn
- Gezondheid
- Onderwijs
- Werkgelegenheid
- Huisvesting.

Organisaties, diensten en voorzieningen gelegen in Groot Gent die een samenwerkingsovereenkomst hebben afgesloten met IN-Gent om hen in staat te stellen een inclusief beleid te voeren met oog voor diversiteit.
IN-Gent stelt geen tolken ter beschikking en doet geen vertalingen rechtstreeks voor individuele burgers.

Sociaal tolken & vertalen | IN-Gent

3 hulpmiddelen voor leraren op het oudercontact.

persoonlijke checklist
praatkaartjes
kijklijst: de kijklijst kan helpen om te ontdekken welk beeld ouders van hun kind hebben. Deze lijst bestaat in 9 talen!

Download hier de kijklijst.
Download hier de kijklijst in 9 andere talen: Arabisch, Duits, Engels, Frans, Kroatisch, Pools, Russisch, Spaans, Turks.
Ook ouders kunnen zich voorbereiden op het oudercontact. Bezorg hen de kijklijst op voorhand.

Bron: 3 hulpmiddelen voor leraren op het oudercontact – Klasse

"Een kwart van de ouders van mijn leerlingen spreekt geen Nederlands. Daardoor zijn er vaak kleine misverstanden. Ik zou dus graag af en toe een Franse en Engelse vertaling van belangrijke brieven meegeven. Mag dat?"
(directeur basisonderwijs)

Mag ik brieven vertalen? (Klasse)
Toch moet je erg zorgvuldig te werk gaan, want volgens de taalwetgeving is een school een openbare dienst. De wet zegt dat communicatie er enkel in het Nederlands mag. Alleen de Franstalige scholen in de faciliteitengemeenten vormen een uitzondering.

Meer lezen?
Bron: Mag ik brieven vertalen? – Klasse

Heb je vragen over de taalwetgeving?

Hier vind je de belangrijkste basisregels terug en een overzicht van veel gestelde vragen.

Bron: Homepagina | Taalwetwijzer (vlaanderen.be)

Nog meer inspirerende bronnen:

- Bron: Hoe betrek ik anderstalige ouders op school? - Diversiteitspraktijk

- Bron: Hoe doe je een zorggesprek met anderstalige ouders? – Klasse

- Bron: Taalbarrières overbruggen | Diva (diversiteitinactie.be)

- Bron: Communicatietools in dienstverlening aan anderstaligen (agentschap integratie en inburgering)

- Bron: Duidelijk Nederlands op school. Hoe communiceer je met ouders? Tips voor Nederlandse basisscholen in Brussel (Huis van het Nederlands Brussel, Onderwijscentrum Brussel)